بایسته‌های اعتقادی و فرهنگی تشکیل امت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

10.22081/jpp.2025.71058.1043

چکیده

اسلام، دین کامل و خاتم و نیز دین الهی برای بشر تا پایان تاریخ است؛ همچنین دین اجتماعی، جامعه‌آفرین و تاریخ‌ساز است. راز ماندگاری اسلام و تضمین بقای آن، امت‌سازی است. امتی که با اجتماع مسلمانان و انسجام قلبی، فکری و عملی بر محور امام شایسته شکل می‌گیرد، از آموزه‌ها و دستاوردهای بزرگ رسول خدا(ص)، از آغازین روزهای هجرت به مدینه به شمار می‌آید. امت اسلامی به سبب عوامل گوناگون داخلی و خارجی، متحمل ضعف و فروپاشی شده است. به برکت انقلاب اسلامی ایران و وقوع رویدادهای بزرگ جهانی در مقیاس تمدنی، فرصت تاریخی تشکیل امت اسلامی و درنتیجه تمدن جدید اسلامی فراهم شده است؛ این مسئله، خواستۀ انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) و بسیاری از خواص آگاه جامعه اسلامی است. امام خامنه‌ای(دام ظله) از منادیان جدی این گفتمان است و در مقاطع پرشماری این پیام را اعلان کرده‌اند؛ از جمله می‌فرماید: «یکی از این درس‌های زندگی پیغمبر و دعوت پیغمبر ...، عبارت است از امّت‌سازی؛‌ تشکیل امّت اسلامی».[1] همچنین می‌فرماید: «ما امروز فاقد امّت اسلامی هستیم. کشورهای اسلامی زیادند، نزدیک دو میلیارد مسلمان در دنیا زندگی می‌کنند، امّا عنوان "امّت" را نمی‌توان بر این مجموعه گذاشت؛ چون هماهنگ نیستند، چون یک‌جهت نیستند».[2] لازمۀ تحقق و تشکیل امت اسلامی، مقدمات و الزاماتی است که می‌توان تحت عنوان بایسته‌ها بررسی کرد. در این نوشتار، تنها به بایسته‌های اعتقادی و فرهنگی تشکیل امت اسلامی پرداخته می‌شود.
[1]. بیانات رهبری، 31/6/1403.
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=57610
[2]. همان.