مبانی و مؤلفه‌های شهادت‌طلبی در قرآن و متون فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ اسلام، دانشکده تاریخ، دانشگاه ادیان و مذاهب، ایران، قم.

10.22081/jpp.2025.70715.1032

چکیده

عشق به شهادت یکی از سنت‌های پیامبران و نشانه‌ای از ایمان در جامعه اسلامی به شمار می‌آید. قرآن کریم به‌ جایگاه شهیدان و زندگی بهشتی آنها اشاره‌ می‌کند که این موضوع سبب افزایش علاقۀ مؤمنان به شهادت شده است. سخنان پیامبر(ص) و تلاش‌های یاران او نیز موجب تحکیم این عشق در میان مسلمانان شده است. این نوشتار، به بررسی مبانی شهادت‌طلبی مؤمنان بر اساس آیات قرآن و متون روایی فرقه‌های اسلامی می‌پردازد و نشان می‌دهد که شهادت‌طلبی موضوعی مشترک در میان تمامی فرقه‌هاست. تفاسیر آیات و روایات موجود در میان شیعه و اهل‌سنت از این دیدگاه به یکدیگر شباهت دارند.
مؤمنان بر این باورند که با جهاد در راه خدا می‌توانند به یکی از دو نیکی (پیروزی یا شهادت) دست یابند. خداوند به شهادت‌طلبان می‌فرماید: «آیا درباره ما جز یکی از دو نیکی [پیروزی یا شهادت] را انتظار دارید؟»؛[1] در جنگ احد، جوانان انصار با تمایل به کسب مقام شهادت از پیامبر درخواست کردند تا به میدان نبرد بروند».[2]
[1]. توبه: 52.
[2]. محمد بن سعد بغدادی، طبقات الکبری، ج 1، ص 210-211.